وزارت علوم، تحقیقات و فناوری با انتشار اطلاعیه‌ای از لغو بورسيه تحصيلي ۸۴۰ نفر دانشجوي دکترا خبر داده و اعلام کرده که احتمال لغو بورس ۱۲۴۱ نفر دیگر نیز وجود دارد.
روابط عمومی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری با انتشار گزارش مفصلی در این باره، تاکید کرده که اگر این ۱۲۴۱ نفر تا بهمن ماه نتوانند از دانشگاهها “اعلام نیاز” برای عضویت در هیات علمی دانشگاه را بگیرند باید با “با هزینه شخصی” ادامه تحصیل دهند.
لغو بورسیه به این معنی است که آنها باید هزینه تحصیل در دانشگاه را خودشان بپردازند و پولی هم که تا کنون از محل بورسیه گرفته اند را به دولت بازگردانند.
وزارت علوم، تحقیقات و فناوری تعداد بورسیه ها را ۳۷۷۲ نفر اعلام کرده و گفته که ۱۸۶۷ نفر پذیرفته شده تحت عنوان “تبدیل به داخل” هستند یعنی این افراد در خارج درس می خواندند یا به صورت بورسیه خارج پذیرفته شده بودند که بعد به دانشگاههای داخلی منتقل شده‌اند.
گروه دیگر از بورسیه ها “مربیان دانشگاهها” هستند که تعداد آنها ۱۰۱۱ نفر اعلام شده است و ۱۶۵ نفر نیز بر اساس “بخشنامه ایثارگران وزارت و دانشگاهها” بورسیه شده بودند.
این بورسیه ها سالهای ۱۳۸۸ تا ۱۳۹۲ را دربر می گیرد که ۷۲۹ نفر آنها برای اعزام به خارج بورسیه شده بودند.
این تصمیم وزارت علوم، تحقيقات و فناوری در حالی اعلام شده است که گفته می‌شود پیگیری این پرونده یکی از مهم‌ترین دلایل استیضاح رضا فرجی دانا، وزیر سابق علوم از سوی مجلس و برکناری او بوده است.
بعد از استیضاح وزير علوم، تحقيقات و فناوری محمد علی نجفی از سوی آقاي حسن روحانی به عنوان سرپرست وزارت علوم به آن وزارتخانه رفت و بنا بر گزارش “تازه” وی پیگیری این پرونده را ادامه داده است.
این گزارش در زماني منتشر شده است که روز چهارشنبه ۳۰ مهر محمود نیلی احمد آبادی از سوی آقای روحانی به عنوان وزیر پیشنهادی براي وزارت علوم به مجلس معرفی شد.
بعد از استیضاح وزیر علوم، حسن روحانی در اوایل شهریورماه گذشته گفته بود که مبارزه دولت با فساد “از جمله فساد در دانشگاه و مدارک علمی و مبارزه با فساد در زمینه بورسیه‌ها جدی خواهد بود و این مسیر را ادامه خواهد داد.”
تخلفات گسترده
گزارش وزارت علوم، تحقيقات و فناوری پیگیری در باره بورسیه ها را در “جهت صیانت از کیفیت و اعتبار علمی دانشگاهها و رعایت دیسیپلین علمی و قانون و مبارزه با فساد اداری و علمی” اعلام کرده است.
این وزارتخانه با جزئیات در باره تخلفات صورت گرفته در بورسیه ها توضیح داده و نشان داده که گروهی بدون رعایت قوانین و ضوابط و بدون داشتن صلاحیت علمی، شرایط سنی و معدل به عنوان بورسیه پذیرفته شده اند.
وزارت علوم، تحقيقات و فناوری می گوید که “پذیرش برخی افراد با معدل های به مراتب پائین تر و اعطای امتیاز استخدام به عنوان هیات علمی به آنها مسلما تاثیر ناگواری بر آموزش عالی و جریان تولید علم در آینده خواهد داشت.”
در این گزارش تاکید شده که برخی از افراد در رشته هایی به خارج فرستاده شده اند که مورد نیاز کشور نیست و مثال آورده شده که فردی برای تحصیل در رشته مطالعات اندونزی به استرالیا فرستاده شده است.
علاوه بر آن گروهی نیز در رشته های “ادبیات فارسی، تاریخ انقلاب اسلامی، فقه و حدیت، مدرسی انقلاب اسلامی، نهج البلاغه، معارف اسلامی و رشته های دیگر” به عنوان بورسیه اعزام به خارج پذیرفته شده اند که هدف “دورزدن آزمون دکتری و معرفی عده ای به دانشگاههای داخل بوده است.”
علاوه بر این تاکید شده که معدل افراد در دوره های لیسانس و فوق لیسانس بر اساس خوداظهاری بوده ولی بعد مدارک ارائه شده آنها نشان داده که معدل آنها بسیار پائین تر از رقم اصلی آن بوده است.
در این گزارش بر این که “برخوردهای سلیقه ای و اعمال نفوذ های شخصی، بروز فساد و رشد ویژه خواری” را فراهم کرده، تاکید شده است. در گزارش وزارت علوم به عنوان نمونه آمده که یک مسئول وزارت علوم، تحقيقات و فناوری “خارج از اختیارات مرسوم و قانون اقدام به معرفی بیش از ۷۵۰ نفر بر اساس روابط فردی و یا سلیقه ای” به صورت بورسیه کرده است.
این وضع به گونه ای است که در گزارش تاکید شده که دامنه این بی نظمی اداری به حدی بوده که حتی چند نفر از یک خانواده نیز بورسیه شده اند.
وزارت علوم، تحقيقات و فناوری تاکید کرده است که در مورد مدیران و مسئولانی که “با سوء مدیریت و بی مبالاتی در بررسی پرونده ها موجب بروز خسارت های حیثیتی و مالی به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و برخی داوطلبان استفاده از بورس تحصیلی شده اند از طریق مراجع ذی صلاح قانونی پیگیری لازم انجام خواهد شد.”
منبع: bbc.co.uk
