پيير-ريويو
همۀ ما عبارت «پيير ريويو» Peer Review را شنيده ايم و مي دانيم كه به تحقيق و مقاله علمي اعتبار مي بخشد، اما اين عبارت واقعا به چه معناست؟ و چطور عمل مي كند؟
پيير ريويو (بررسي همكار) يكي از استاندارهاي طلايي علم و دانش است. فرآيندي است كه طي آن دانشمندان (همكاران) كيفيت كار ديگر دانشمندان را ارزيابي مي كنند. با اين روش آن ها اطمينان مي يابند كه كار انجام شده دقيق ومنسجم است و از پژوهش هاي پيشين بهره برده است تا به دانش بشر بيافزايد.
بيشتر ژورنال هاي علمي، كنفرانس ها و بورس هاي تحصيلي نوعي از نظام بررسي همكار (Peer Review) را دارند. در بسياري از موارد اين بررسي به صورت «ناديدۀ دو جانبه» (double blind) انجام مي شود. به اين معنا كه ارزياب ها از نام نويسندگان، و نويسندگان مقالات از نام ارزياب ها اطلاع ندارند. هدف از اين شيوۀ بررسي اطمينان يافتن از عدم جانبداري ارزياب هاست.
هر چقدر سطح ژورنال، كنفرانس يا بورس تحصيلي بالاتر باشد، فرآيند بررسي همكاران (پيير ريويوPeer Review) جدي تر و احتمال رد شدن مقاله نيز بيشتر خواهد بود. به همين دليل است كه مقالات علمي اين ژورنال ها بيشتر خوانده مي شوند و بيشتر به آن ها ارجاع داده مي شود.
جزئيات فرآيند
فرآيند بررسي همكاران براي ژورنال هاي علمي دست كم سه مرحله دارد.
- مرحلۀ ارزيابي ابتدايي
زماني كه مقاله اي به نشريه اي ارسال مي شود، سردبير يا دبيران بخش ارزيابي اوليه را انجام مي دهند. در اين مرحله سردبير مي تواند مقاله را بدون فرستادن آن به ارزياب ها رد كند. معمولاً مقالاتي كه در گستره موضوعي آن ژورنال نمي گنجند يا كاستي هايي اساسي در نگارش آن ها ديده مي شود در همين مرحله رد مي شوند.
در اين موارد سردبير نامه اي به نويسنده مي فرستد و دلايل رد شدن مقاله را شرح مي دهد. در برخي نشريات مانند نشريه علوم پزشكي بريتانيا British Medical Journal حدود دو سوم مقالات در همين مرحله رد مي شوند.
پيير-ريويو
- بررسي «ناديدۀ دوجانبه»
اگر تيم سردبيري ايرادي اساسي در مقالۀ ارسالي نبينند، آن را براي بررسي «ناديدۀ دوجانبه» مي فرستند. تعداد ارزياب ها به زمينه پژوهشي بستگي دارد: در زمينه مالي و اقتصاد ممكن است تنها يك ارزياب مقاله را بررسي كند، در حالي كه نشرياتي در زمينه علوم اجتماعي ممكن است تا چهار ارزيابي براي هر مقاله داشته باشند. ارزياب ها را سردبير بر اساس زمينه تخصصي شان و نبود رابطه اي بين ارزياب و نويسنده انتخاب مي كند.
ارزياب ها در مورد رد كردن مقاله يا پذيرفتن آن به همان شكلي كه ارائه شده (كه ندرتاً رخ مي دهد) يا درخواست از نويسنده براي اعمال اصلاحات و تغييرات، تصميم گيري مي كنند.
- تجديد نظر – اگر با خوش شانسي به اين مرحله برسيد!
اگر پس از اين دو مرحله مقاله رد نشده باشد، براي بررسي و ويرايش مجدد به نويسندۀ مقاله بازگردانده مي شود. اين فرآيند هر چند بار كه نياز باشد تكرار مي شود تا سردبير بتواند مقاله را تأييد يا رد كند. در برخي موارد اين فرآيند چند سال به طول انجاميده است.
در نهايت حدود 10% مقالات ارسال شده براي چاپ در ژورنال هاي علوم اجتماعي تأييد و چاپ مي شوند. نشريۀ شناخته شدۀ نيچر Nature حدود 7% مقالاتي كه دريافت مي كند را چاپ مي كند.
منبع: theconversation.com
عالی بود ممنون از خدمات بی نقص شما مرسی